Alimlərin təhlili göstərib ki, COVID-19-dan sağalanların ciddi xəstəliklərə tutulma riski iki dəfə çoxdur.
Lent.az-ın xarici mediaya istinadən məlumatına görə, bir insanın koronavirus yoluxması infeksiyadan sonra ən azı üç il ərzində infarkt və insult, o cümlədən ölüm riskini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.
COVID-19-un nəticələri: araşdırmalar nə göstərib?
Böyük Britaniyanın UK Biobank məlumatlarını təhlil edən alimlərin son araşdırması həyəcan verici tendensiyaları ortaya qoyub. Tədqiqata peyvəndlər mövcud olmadan 2020-ci ildə COVID-19 üçün müsbət test etmiş 11 000-dən çox insanın məlumatları daxil edilib. Bu nəticələr eyni dövrdə koronavirusa yoluxmayan 222 mindən çox insan haqqında məlumatla müqayisə edilib.
Təhlil göstərib ki, COVID-19-dan sağalanların infarkt və insult kimi ciddi xəstəliklərə tutulma riski iki dəfə çoxdur və bu hallar çox vaxt ölümcül olur.
Bununla belə, əsas tapıntı artan risklərin zamanla yoxa çıxmaması olub. Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, gözləntilərin əksinə olaraq, COVID-19-un ürək-damar sağlamlığına uzunmüddətli təsiri sağaldıqdan sonra ən azı üç il davam edir.
Araşdırmanın aparıcı müəllifi, Klivlend klinikasının (ABŞ) Ürək-damar və metabolik elmlər departamentinin direktoru deyib: “Riskdə azalma ilə bağlı heç bir sübut yoxdur... Bu, ən gözlənilməz və maraqlı tapıntılardan biridir”.
Minnesotadakı Meyo klinikasının kardioloqu, tədqiqatda iştirak etməyən doktor Patrisiya Best nəticələri şərh edib. O vurğulayıb ki, infeksiyalar müvəqqəti olaraq infarkt riskini artırır, lakin bu risk adətən sağaldıqdan dərhal sonra azalır. Bununla belə, COVID-19 fərqli hərəkət edə bilər, çünki onun orqanizmə təsiri digər infeksiyalardan əhəmiyyətli dərəcədə fərqlidir.
Mümkün izahatlar
Elm adamları koronavirusun ürək-damar sisteminə niyə belə uzunmüddətli təsirlər yaratdığına dair konsensusa hələ çatmayıblar. Cənubi Kaliforniya Universitetinin biokimya və molekulyar genetika professoru Humen Allayiya görə, COVID-19 çox güman ki, arteriya və qan damarlarının divarlarına ziyan vurur və bu, zamanla özünü göstərir.
Tədqiqatçılar, koronavirusun arteriyalardakı lövhəni "sabitləşdirə" biləcəyini, onları qopmağa daha həssas etdiyini və qan laxtalanma riskini artıra biləcəyini ehtimal edirlər.
Bəzi elm adamları, dəqiq mexanizm hələ aydın olmasa da, qan qrupu ilə əlaqəli bir genin COVID-19-dan sonra infarkt və insult riskinin artmasında rol oynaya biləcəyinə inanırlar.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
