Yemək bişirərkən demək olar ki, həmişə yağ və ya piydən istifadə edirik. Onlar yeməklərin yanmamasına, dadının bərabər açılmasına və yağda həll olunan vitaminlərin mənimsənilməsinə kömək edir.
Lent.az bu bitki yağını təqdim edir:
Seçim zamanı nəyə diqqət etməli?
Hazırda çeşid çox genişdir: zeytun yağı, avokado yağı, kanola (raps) yağı, kokos yağı, günəbaxan yağı, kərə yağı, qovrulmuş yağ (ghee) və hətta heyvani yağlar. Hər birinin öz dadı və xüsusiyyətləri var. Dietoloqlar seçim zamanı bir neçə meyarı nəzərə almağı tövsiyə edirlər:
1. Qida dəyəri
Əsas meyar yağların tərkibidir. Müxtəlif monodoymamış yağlarla zəngin yağlar ən faydalı sayılır, çünki onlar “pis” xolesterini azaldır və ürək sağlamlığını dəstəkləyir. Əksinə, kokos və palma yağında çox olan doymuş yağların həddindən artıq istifadəsi ürək-damar xəstəliklərinin riskini artıra bilər.
Vacib məqam omega-3 və omega-6 balansı. Çoxlu miqdarda omega-6 üstünlük təşkil edən yağlar (məsələn, raps, soya, qarğıdalı) orqanizmdə iltihab proseslərini gücləndirə bilər. Trans-yağlardan (qismən hidrogenləşdirilmiş yağlar) isə tamamilə uzaq durmaq lazımdır onlar az miqdarda belə təhlükəlidir.
2. Dumanlanma temperaturu
Yağın dumanlanma temperaturu nə qədər yüksəkdirsə, onu qızartma üçün istifadə etmək bir o qədər təhlükəsizdir. Aşağı temperaturda tez yanıb parçalanan yağlar zərərli birləşmələr əmələ gətirir və hüceyrələrin qocalmasını sürətləndirə bilər.
3. Emal dərəcəsi
Ən faydalı olanlar soyuq sıxılmış və ya extra virgin yağlar. Onlar antioksidantları, vitaminləri və faydalı yağ turşularını saxlayır. Rafinasiya olunmuş yağlar qızartma üçün daha dayanıqlı olsa da, faydalı maddələri daha azdır.
4. Dad və saxlanma
Dad fərdi seçimdir, amma saxlama qaydası universaldır: yağ tünd rəngli şüşə butulkada, işıqdan və istidən uzaqda saxlanmalıdır. Bu, oksidləşmə prosesini ləngidir.
Dietoloqların seçimi
Mütəxəssislərin fikrinə görə, ən yaxşı seçim zeytun yağı (extra virgin)-dir. O, həm monodoymamış yağlarla, həm antioksidantlarla zəngindir, həm də xoş dad verir. Onu həm yemək bişirməkdə, həm də salatlara əlavə etməkdə istifadə etmək olar. Araşdırmalar göstərir ki, zeytun yağı beyin fəaliyyətini yaxşılaşdırır, diabetin qarşısını almağa kömək edir və xroniki iltihab riskini azaldır. Orta dəniz ölkələrində, zeytun yağının əsasən istifadə olunduğu yerlərdə, ürək-damar xəstəliklərinin səviyyəsi də əhəmiyyətli dərəcədə aşağıdır. Əgər gündəlik rasion üçün universal və faydalı yağ seçmək lazım olsa, dietoloqlar zeytun yağı extra virgin-i əsas baza kimi məsləhət görürlər.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
