Yer kürəsinin yeganə təbii peyki olan Ay yavaş-yavaş, amma hiss olunacaq dərəcədə planetimizdən uzaqlaşır.
Len.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, Ay hər il Yerdən təxminən 3,8 sm uzaqlaşır
Bu məsafə kiçik görünsə də, əslində Yer ilə Ay arasındakı milyard illər ərzində formalaşmış mürəkkəb dinamikadan xəbər verir.
Alimlər bu prosesi izləmək üçün Ay səthinə astronavtlar tərəfindən yerləşdirilmiş xüsusi güzgülərdən əks olunan lazer şüalarından istifadə ediblər. Şüanın Aya gedib-qayıtma müddəti ölçülərək, məsafə və onun dəqiq dəyişiklikləri son dərəcə dəqiqliklə müəyyən edilir.
Araşdırmada vurğulanır ki, Ayın məsafəsi sabit deyil. Onun Yerin ətrafında elliptik orbitdə hərəkəti nəticəsində məsafə ay ərzində dəyişir. Adətən Ay Yerə təxminən 385 min km məsafədə olur, lakin bu məsafə hər ay 20 min km-ə qədər dəyişə bilər. Məhz buna görə bəzi dolunaylar daha böyük görünür və Ay Yerə ən yaxın olduqda bu hadisə “super Ay” adlanır.
Niyə Ay uzaqlaşır?
Bu prosesi başa düşmək üçün əsas səbəb gelgit qüvvələridir. Yerin cazibəsi okeanları Ay istiqamətində şişirdir. Lakin Yer öz oxu ətrafında fırlandığı üçün bu şişkinlik Ay ilə tam üst-üstə düşmür, bir qədər “öndə” qalır. Bu cazibə qüvvəsi Ayanı orbitində bir qədər irəli dartaraq onun yavaş-yavaş uzaqlaşmasına səbəb olur.
Ay Yer orbitindən çıxa bilərmi?
Alimlər qeyd edir ki, bu, yaxın zamanda mümkün deyil. Milyard illər sonra Yerin fırlanması o qədər yavaşlayacaq ki, planet Aylə tidal sinxronizasiya vəziyyətinə düşəcək. O zaman Yer sutkası Ayın Yerin ətrafında dövr etmə müddəti ilə eyni olacaq və Ayın uzaqlaşması dayanacaq.
Amma bundan əvvəl başqa bir hadisə baş verəcək: təxminən 1 milyard il sonra Günəşin parlaqlığı artacaq və okeanlar buxarlanacaq. Bu isə gelgitlərin yoxa çıxmasına gətirib çıxaracaq. Sonrakı mərhələdə Günəş qırmızı nəhəngə çevrilərək çox güman ki, həm Yeri, həm də Ayanı udacaq.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
