Hər il minlərlə kiloqram sağlam görkəmli soğan zibilə və ya komposta atılır. Çox vaxt məhsul itkisi saxlanma şəraitinin pisliyində deyil, soğanın zirzəmiyə yığılmasından xeyli əvvəl birbaşa sahədə buraxılan sadə bir səhvdədir.
Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, aqronomların fikrincə, soğanın uzun müddət saxlanmasının əsas düşməni tələskənlikdir.
Soğanı nə vaxt çıxarmaq lazımdır
Əksər bağbanlar payız yağışlarından qorxaraq və ya sahəni tez boşaltmaq istəyərək soğanı tam yetişmədən çıxarırlar. Soğanın yığım üçün hazır olduğunun əsas əlaməti tamamilə yerə sərilmiş, saralmış və qurumuş gövdəsidir.
Soğanın tez çıxarılmasının riskləri
Məhsul vaxtından əvvəl çıxarılanda bu, soğanın saxlanma qabiliyyətinə təsir edir:
Yetkinləşməmiş soğanın boğazı qalın və şirəli olur (yəni lələklə başın birləşdiyi yer). Sağlam, yetişmiş soğanda bu boğaz quruyur, incəlir və başı hermetik bağlayaraq təbii baryer yaradır. Əgər boğaz nəm qalırsa, o, göbələk və bakterial infeksiyalar üçün açıq “qapı” olur.
Ən çox rast gəlinən xəstəlik boğaz çürüməsidir. Yetkinləşməmiş soğan sıx və quru üst pulcuqlar əmələ gətirmir. Halbuki, onlar rütubət və patogenlərə qarşı birinci və ən mühüm müdafiə qatıdır. Onlarsız çürümə prosesi saxlanmadan bir neçə həftə sonra başlaya bilər.
Vaxtından əvvəl çıxarılmış soğan zahirən sağlam görünsə də, hermetik bağlanmayan boğaz infeksiyanın içəriyə daxil olmasına şərait yaradır.
Tələskənlik ən çox rast gəlinən səbəbdir, amma çox gec yığım da risklidir, xüsusilə yağışlı havada. Torpaqda artıq qalmış soğan ikinci dəfə cücərə və ya hələ çıxarılmadan çürüməyə başlaya bilər, bu da xəstəliklərə qarşı həssaslığını artırır.
Soğanı saxlamağa hazırlamaq
Soğanın uzun müddət və itkisiz saxlanması üçün üç mərhələyə mütləq əməl etmək lazımdır:
1. Yığım ərəfəsində təxminən iki həftə əvvəl sulamanı tam dayandırmaq. Bu, qida maddələrinin lələklərdən başa keçməsinə, boğazın qurumasına və üst pulcuqların möhkəmlənməsinə kömək edir.
2. Çıxarışdan sonra yaxşı qurutmaq. Soğan quru havada çıxarılır və gövdə, kökləri ilə birlikdə nazik qatla günəş altında, talvar altında və ya yaxşı havalanan yerdə düzülür.
Qurutma prosesi 10–20 gün davam edir. Məqsəd – boğazın və pulcuqların tam qurumasıdır. Kifayət qədər qurudulmayan soğan məhv olur, çünki rütubət çürümə üçün ideal şəraitdir.
3. Gövdəni yalnız tam quruduqdan sonra kəsmək. Boğaz quru və kövrək olanda onu 3–5 sm uzunluqda qoymaq lazımdır. Nəm halda kəsmək infeksiyanın başın içinə keçməsinə şərait yaradır. Hətta ideal hazırlıqdan sonra da anbar şəraitini qorumaq vacibdir temperatur və rütubət 60–70 faiz civarında olmalı, ehtiyatlar mütəmadi yoxlanmalıdır. Göbələk yoluxmuş bircə çürük soğan bütün məhsulu məhv edə bilər.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
