Həkimlər niyə yaraların yodla "yandırılmasını" məsləhət görmürlər?

Müasir həkimlər getdikcə daha çox yodla yaraların müalicəsindən imtina edir və bunun üçün ciddi səbəblər var. Yodun sağalma prosesinə necə təhlükə yarada biləcəyi və bu gün tibbin hansı təhlükəsiz alternativləri tövsiyə etdiyi açıqlanıb.

Lent.az bütün təfərrüatları sizinlə bölüşür:

Niyə artıq yaraları yodla müalicə etmək lazım deyil?
Yodun istifadəsindən imtinanın əsas səbəbi, onun təsir mexanizminin və sağalma prosesinə mümkün mənfi təsirlərinin daha yaxşı anlaşılmasıdır. Bəli, yod bakteriyaları, göbələkləri və bəzi virusları məhv edə bilir, lakin açıq yaralara tətbiqi bir sıra arzuolunmaz nəticələrə səbəb ola bilər.

Yodun əsas zərərləri:
Toxumalara aqressiv təsir və sağalmanın ləngiməsi. Yod təkcə mikroorqanizmləri deyil, həm də sağlam dəri hüceyrələrini zədələyə bilir. Bu isə qızartı, şişkinlik, ağrı və hətta qabarcıq əmələ gəlməsi ilə nəticələnə bilər. Sağalma prosesinin yavaşlaması. Sağlam hüceyrələrin zədələnməsi səbəbindən toxuma bərpası gecikir və yaraların sağalması uzanır. İri və kobud çapıqların yaranması. Aqressiv təsir nəticəsində həddən artıq kollagen istehsalı stimullaşdırıla bilər ki, bu da kobud çapıqların yaranmasına səbəb olur. Yod yalnız səthi təsir göstərir və dərin toxumalara nüfuz edə bilmir, ona görə də ciddi infeksiyalarda təsirsiz ola bilər.

Allergik reaksiyalar və fərdi dözümsüzlük riski

Bəzi insanlar yod tərkibli preparatlara qarşı həssas ola bilər: səpgilər, qaşınma, şişkinlik və daha ciddi reaksiyalar yarana bilər.

Yaralar necə işlənməlidir? (Tövsiyə olunan alternativlər)
Xlorheksidin
Bakteriyalara, göbələklərə və bəzi viruslara qarşı geniş təsirli, dərini az qıcıqlandırır və sağalmanı ləngitmir.

Hidrojen peroksid (3%-lik məhlul)
Qanın, çirklərin və kiçik yad cisimlərin təmizlənməsi üçün uyğundur. Ancaq uzunmüddətli istifadəsi dəriyə qıcıq verə bilər.

Miramistin
Müasir antiseptikdir, antibiotikə davamlı bakteriyalara qarşı da təsirlidir. İltihabəleyhinə və immunomodulyasiyaedici təsir göstərir.

Povidon-yod əsaslı məhlullar (məsələn, Betadin)
Tərkibində yod olsa da, spirtli yod məhlulundan daha yumşaq təsir edir. Ancaq dərin və ağır yaralarda ehtiyatla istifadə olunmalıdır.

Steril fizioloji məhlullar
Yaraların çirklərdən və hissəciklərdən yuyulması üçün idealdır. Antiseptik təsiri yoxdur, lakin toxumaları qıcıqlandırmır.

Yod nə vaxt faydalı ola bilər?
Yara kənarlarının işlənməsi üçün

Yod yaraya deyil, yalnız onun ətrafındakı dəriyə tətbiq oluna bilər. Kiçik, səthi, qanamayan cızıq və sıyrıqlarda. Yüngül hallarda cızığın ətrafına az miqdarda yod vurmaq infeksiyanın qarşısını almağa kömək edə bilər.

Cərrahi müdaxilədən əvvəl dəri dezinfeksiyası üçün
Əməliyyatlardan əvvəl dəri hazırlığında geniş antimikrob təsirinə görə hələ də istifadə olunur.