Həkimlər izah edir: Niyə hipertoniyaya ciddi yanaşmaq lazımdır və onu vaxtında necə nəzarət altına almaq olar?
Lent.az xarici mediaya istinadən bildirir ki, hipertoniya (yəni arterial hipertenziya) – müasir dövrdə ən geniş yayılmış və potensial təhlükəli xəstəliklərdən biridir. Onun təhlükəsi ondadır ki, çox vaxt heç bir simptom vermədən inkişaf edir və insan öz sağlamlığına və həyatına təhlükə olduğunu hiss etmir.
Arterial təzyiq nədir və onu necə düzgün anlamaq lazımdır?
Təzyiq iki göstərici ilə ölçülür:
Sistolik təzyiq (yuxarı göstərici): ürəyin qanı damar sisteminə vurduğu zaman yaranan təzyiqdir. Diastolik təzyiq (aşağı göstərici): ürək döyüntüləri arasındakı istirahət zamanı damarların müqavimətini göstərir.
Böyük Britaniyanın Milli Səhiyyə Xidməti (NHS) məlumatına görə, optimal təzyiq göstəriciləri 90/60 ilə 120/80 mm civə sütunu arasında olmalıdır. Əgər tənzimləyici cihaz (tonometr) 140/90 mm Hg və ya daha yüksək göstərici göstərirsə, bu artıq hipertoniya əlamətidir.
Hipertoniya nə üçün bu qədər təhlükəlidir?
Çox insanlar hətta kritik təzyiq səviyyəsinə çatdıqda belə heç bir narahatlıq hiss etmirlər. Lakin bu zaman hipertoniya yavaş-yavaş "hədəf orqanları" – ürək, böyrəklər, beyin, gözlər və damarlar zədələməyə başlayır.
Həkimlər xəbərdarlıq edirlər: yüksək təzyiq bu orqanlarda ciddi zədələnmələrə səbəb ola bilər – bu isə həyat üçün təhlükəli vəziyyətdir.
Diqqət edilməli əsas əlamətlər
Nəfəs darlığı
Sinədə döyünən və ya kəskin ağrı
Xüsusilə ensə nahiyəsində güclü baş ağrısı
Ürəkbulanma və qusma ehtimalı
Narahatlıq hissi və panikaya bənzər hallar
Qıcolmalar (çox yüksək təzyiqdə)
Əgər bu əlamətlərdən biri və ya bir neçəsi müşahidə olunarsa, dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir. Çünki bu, hipertonik kriz ola bilər həyatı təhlükəyə atan təcili vəziyyət.
Hipertoniyanın riskini artıran amillər
Artıq çəki
Hərəkətsiz həyat tərzi
Həddindən artıq duz və yağlı yemək qəbulu
Siqaret və alkoqol istifadəsi
Xroniki stress
Genetik meyillilik
50 yaşdan yuxarı olmaq
Təzyiqi necə nəzarətdə saxlamaq və azaltmaq olar
Təzyiqi mütəmadi ölçün, xüsusilə risk qrupundasınızsa
Duz qəbulunu gündə 5 qramla məhdudlaşdırın
Gündə 30 dəqiqə sürətli piyada gəzmək kimi fiziki aktivlik artırın
Çəkini və xolesterin səviyyəsini izləyin
Kofein və alkoqol istifadəsini azaldın
Yuxu rejiminə əməl edin
Xroniki stressdən qaçın – nəfəs məşqləri, yoqa və meditasiya faydalıdır
Həkimin təyin etdiyi dərmanları vaxtında qəbul edin
Təzyiqiniz yüksək olmadığını hiss etməyiniz o demək deyil ki, sağlamsınız
Hipertoniya tez-tez “səssiz qatil” adlandırılır, çünki o hər hansı əlamət olmadan orqanizmə ziyan vurmağa davam edir. Vaxtaşırı yoxlama və profilaktika – uzunömürlülüyün və insult, infarkt, böyrək çatışmazlığına qarşı qorunmanın əsas yoludur.