Bu dördayaqlı dostlarla həftədə cəmi bir saat ünsiyyət qadın orqanizmində hüceyrə səviyyəsində qocalmanı ləngidir. Onları çox vaxt “insanın ən yaxşı dostu” adlandırırlar.
Lent.az xarici KİV-ə istinadla bildirir ki, lakin yeni araşdırma göstərib ki, xüsusən qadınlar üçün itlər xüsusi fayda verir.
Alimlər müəyyən ediblər ki, ev heyvanları ilə ünsiyyət hüceyrə səviyyəsində güclü cavanlaşdırıcı təsir göstərir və yaşlanma proseslərini ləngidir.
İtlə bir saat az stress, daha “cavan” hüceyrələr
Müəlliflərin gəldiyi nəticələrə görə, həftədə cəmi bir saat iti ilə vaxt keçirən qadınlarda telomerlərin qısalması ləngiyir. Telomerlər hüceyrələrin uzunömürlülüyünə cavabdeh olan DNT hissələridir. Qadınlarda bu təsir xüsusilə güclü müşahidə olunub: heyvanlarla ünsiyyət stressi azaldır, hüceyrə sağlamlığını yaxşılaşdırır.
Eksperiment necə aparılıb
Layihədə yaşı 32-72 arasında olan, posttravmatik stres pozuntusu (PTSP) yaşamış 28 qadın veteran iştirak edib. Onlar 8 həftə ərzində həftədə bir dəfə, bir saatlıq fəaliyyətlərə cəlb olunublar.
Birinci qrup yardımçı itləri digər veteranlar üçün öyrədirdi.
İkinci (nəzarət) qrup sadəcə it təlimi haqqında videolara baxırdı.
İştirakçılarda stress göstəriciləri sensorlarla ölçülürdü: məsələn, ürək ritminin dəyişkənliyi. Hüceyrə qocalması üçün isə ağız suyundan nümunələr götürülərək telomerlərin uzunluğu qiymətləndirilib. Psixoloji vəziyyət anketlərlə ölçülüb.
Qocalmanın ləngiməsi və azalan narahatlıq
İtlərlə ünsiyyətdə olan qrupda telomerlərin uzanması müşahidə olunub bu isə qocalmanın yavaşladığını göstərir. Təsir ən çox döyüş iştirakçılarında nəzərə çarpıb. Nəzarət qrupunda isə əksinə telomerlər qısalıb, bu da hüceyrə səviyyəsində qocalmanın sürətlənməsi deməkdir. Hər iki qrupda narahatlıq və PTSP simptomlarının azalması müşahidə olunsa da, yalnız itlərlə təmas hüceyrə səviyyəsində cavanlaşdırıcı təsir göstərib.
Qadın veteranlar çox vaxt adaptasiyada xüsusi çətinliklərlə qarşılaşırlar və klassik terapiya üsulları həmişə işləmir. Hər kəs xidmət iti saxlaya bilməz, lakin təlim proqramlarında və ya könüllü heyvan layihələrində iştirak etmək daimi qayğı tələb etmədən eyni faydanı verə bilir.
Alimlər araşdırmanı “irəliləyiş” adlandırırlar, amma məhdudiyyətləri də qeyd edirlər: iştirakçı sayı azdır və yalnız ABŞ-da yaşayan qadınlara fokuslanıb. Gələcəkdə bu təsirin kişilərə və daha geniş əhaliyə mümkün təsiri ayrıca öyrəniləcək.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
