Afrikanın vəhşi təbiətində şimpanzelər üzərində aparılan bir tədqiqat, insanların primatlardan spirtli içkilərə meyillilik və onu emal etmə qabiliyyətini miras almış ola biləcəyi hipotezini təsdiqləyir. Bununla belə, araşdırmada vurğulanır ki, spirt insan üçün hələ də zəhərli maddə olaraq qalır.
Lent.az xarici mediaya istinadla bildirir ki, araşdırma çərçivəsində alimlər şimpanzelərin yediyi meyvələri toplayaraq, şəkərin fermentasiyası nəticəsində əmələ gələn etanolun miqdarını ölçüblər. Nəticələr göstərib ki, bizim təkamül baxımından yaxın qohumlarımız hər gün həm də az olmayan miqdarda spirt qəbul edirlər.
Yeyilən meyvələrin həcmini nəzərə alan mütəxəssislər hesablayıblar ki, şimpanzelər gündə təxminən 14 qram spirt alır. Tədqiqatın aparıcı müəllifi, Berklidəki Kaliforniya Universitetindən Aleksey Maronun sözlərinə görə, bədən ölçüsünə görə bu, gündə bir bardaq pivəyə bərabərdir.
Bununla belə, spirt çox seyrəldilmiş formada olur və əsasən qida ilə birlikdə qəbul edilir, saf şəkildə yox. Maro qeyd edib ki, alimlər ilk dəfə olaraq insanın ən yaxın qohumlarının fizioloji baxımdan əhəmiyyətli sayılacaq miqdarda spirt istehlakına meyilli olduqlarını qeydə alıblar.
Bu, amerikalı bioloq Robert Dadli tərəfindən on ildən çox əvvəl irəli sürülmüş “sərxoş meymun nəzəriyyəsini” təsdiqləyir.
Hipotezanın mahiyyəti ondan ibarətdir ki, insanın spirtə meyilliyi və onu mənimsəmə qabiliyyəti gündəlik olaraq fermentləşmiş meyvələr yeyən primat əcdadlarımızın vərdişlərinə gedib çıxır. Dadlinin sözlərinə görə, yeni məlumatlar bu nəzəriyyəni getdikcə daha da inandırıcı edir.
Əvvəllər bu nəzəriyyə alimlər arasında skeptisizm doğururdu. Lakin son illərdə ona daha çox diqqət yetirilməyə başlanıb. Çünki aparılan tədqiqatlar bəzi primatların fermentləşmiş meyvələrə üstünlük verdiyini və müxtəlif miqdarda spirt ehtiva edən nektarlardan daha yüksək spirt tərkibli olanı seçdiklərini göstərib.
Yeni tədqiqatın müəllifləri hesab edirlər ki, onların nəticələri tropik meyvələrdə etanolun yayılması ilə bağlı mübahisələrə son qoya bilər. Bununla yanaşı, iş aşağı dozalı spirtin meymunabənzər olmayan primatlar üzərində xroniki təsirinin bioloji və davranış nəticələri ilə bağlı suallar da doğurur.
Açıq qalan başqa bir məsələ də var: şimpanzelər spirtli meyvələri fəal şəkildə axtarır, yoxsa sadəcə təsadüfən tapdıqları zaman yeyirlər? Tədqiqat iştirakçıları etiraf ediblər ki, hələ ki, bu suala dəqiq cavab yoxdur.
Bizi Telegram-da izləyin
t.me/lent_az
Bizi Instagram-da izləyin
Bizi TikTok-da izləyin
Bizi Facebook-da izləyin
Bizi X-da izləyin
